Okazjonalne używanie narkotyków – ryzyko czy niewinna zabawa?

Wielu młodym ludziom wydaje się, że największym zagrożeniem związanym z używaniem narkotyków jest uzależnienie od nich. Okazjonalne sięganie po niedozwolone substancje nie budzi w nich niepokoju ani strachu. Tymczasem poza ryzykiem uzależnienia, istnieje szereg innych konsekwencji, bezpośrednio związanych ze spożywaniem narkotyków – i to niezależnie od rodzaju użytej substancji oraz częstotliwości używania substancji psychoaktywnych.

Jakie konsekwencje może mieć stosowanie narkotyków

Badania wykazały, że niezależnie od częstotliwości używania substancji psychoaktywnych oraz ich rodzaju, młodzi ludzie w wieku 13-19 lat, którzy zdecydowali się na ich użycie, doświadczali podobnych negatywnych skutków ich stosowania. Można wśród nich wymienić: trudności w relacjach społecznych oraz pogorszenie wyników w szkole, problemy z agresją, utratę pieniędzy lub cennych rzeczy oraz inne straty materialne, a także uszkodzenie ciała i niechciane kontakty seksualne.

Jakie zagrożenia niesie za sobą stosowanie narkotyków?

Utrata kontroli nad swoim zachowaniem to jedna z najczęstszych konsekwencji stosowania substancji psychoaktywnych. Osoba pod ich wpływem inicjuje wtedy działania, których w normalnych warunkach by nie zainicjowała. Może to prowadzić do podejmowania ryzykownych decyzji, które mogą stanowić zagrożenie dla życia lub zdrowia. Z drugiej strony, osoba pod wpływem działania narkotyków nie wykazuje również odpowiedniej reakcji obronnej w przypadku ewentualnego zagrożenia jej własnej osoby. Może to skutkować:

1. Agresywnym zachowaniem wobec otoczenia. Osoby pod wpływem narkotyków zupełnie inaczej odbierają bodźce płynące ze świata zewnętrznego: silniej przeżywają zdarzenia i inaczej interpretują zachowania innych ludzi. W odpowiedzi na nie reagują niekontrolowaną agresją i impulsywnym zachowaniem
2. W odpowiedzi na agresję ze strony osoby będącej pod wpływem substancji psychoaktywnych otoczenie odpowiada tak samo. Przemoc rodzi przemoc – tym samym tworzy się błędne koło. Co za tym idzie – osoba pod wpływem narkotyków narażona jest na agresję i przemoc ze strony innych. Zagrożeniem jest również to, że w razie zaistnienia sytuacji zagrażającej życiu lub zdrowiu, osoba pod wpływem substancji odurzających nie jest w stanie zareagować adekwatnie do zagrożenia – nie zareaguje odpowiednio szybko lub nie będzie w stanie się obronić np. w sytuacji napaści. Ma to bezpośredni związek z zaburzeniami koordynacji i koncentracji uwagi wywołanymi przez narkotyk.
3. Podejmowaniem ryzykownych i niechcianych kontaktów seksualnych. Osoby pod wpływem narkotyków są skłonne do podejmowania kontaktów seksualnych, których w normalnych warunkach nierzadko wolałyby uniknąć. Konsekwencją takiego zachowania może być np. niechciana ciąża lub zarażenie się wirusem HIV lub HCV. W takich sytuacjach dochodzi również często do uszkodzenia ciała, ponadto osoby odurzone substancjami psychoaktywnymi są również narażone na gwałt.

Spożywanie narkotyków wiąże się również z innymi poważnymi konsekwencjami, wśród których należy wymienić:

1. Wypadki, uszkodzenia ciała – na skutek utraty kontroli nad własnym ciałem i zachowaniem. Osoba taka przecenia swoje możliwości i często błędnie ocenia warunki zewnętrzne, czego skutkiem mogą być obrażenia ciała, a nawet niepełnosprawność, utrata zdrowia lub życia.
2. Pogorszenie relacji, zwłaszcza z ważnymi osobami. Spożywanie narkotyków prowadzi do zachowań nieakceptowalnych społecznie, co może być przyczyną kłótni, nieporozumień i pretensji ze strony rodziny i najbliższych
3. Straty materialne powstałe na skutek zagubienia lub kradzieży cennych przedmiotów.

Wśród wszystkich wyżej wymienionych konsekwencji najmniej dotkliwy wydaje się być inny aspekt: narażenia się na pośmiewisko. Osoba pod wpływem narkotyków nierzadko doświadcza halucynacji i zachowuje się nieadekwatnie do rzeczywistej sytuacji, czym naraża się na ośmieszenie. Wstyd i upokorzenie, jakie czuje, gdy substancja psychoaktywna przestanie działać, może skutecznie zniszczyć relacje i pozycję osoby w jej środowisku.